Pierwszy wyjazd w góry – jak zaplanować trasę?

Bardzo ważną kwestią, gdy jedziemy w góry pierwszy raz, jest dobre zaplanowanie trasy. Góry nie muszą być wysokie, żeby nas wyczerpały, jeśli niezbyt dobrze zaplanujemy wycieczkę. Źle obliczony czas wyprawy spowoduje, że będzie może okazać się  ona nie tylko niekomfortowa, ale też niebezpieczna. Dlatego naprawdę warto dobrze zaplanować szlaki, zwłaszcza gdy nie znamy jeszcze możliwości swoich, czy innych uczestników wyjazdu.  

Jak dobrze zaplanować trasę w górach?

Dobry plan trasy naszej pierwszej (i każdej następnej) górskiej wycieczki jest sprawą absolutnie podstawową. Można też powiedzieć, że jej wybór wpływa na kolejne etapy przygotowania np. jedzenia czy sprzętu. Jeśli planujemy spacer jedną z górskich dolin, to sprawa jest raczej prosta. Wycieczka nie będzie należeć do ekstremalnych, ale nawet jakby coś się zadziało, możemy w każdym momencie szybko wrócić do cywilizacji – do apteki, sklepu czy na kwaterę. Co zaskakujące, nawet w popularnych dolinach gdzie nie ma dużych różnic wysokości, a wycieczka to raczej spacer relaksacyjny, zdarzają się zwichnięcia czy skręcenia. Winne jest im zwykle nieodpowiednie obuwie.

Niektóre doliny są jednak dosyć długie – pokonanie całej odległości w jedną i drugą stronę, spokojnym tempem, z uwzględnieniem czasu na zrobienie zdjęć czy posiłki, Mozę zająć nam cały dzień. Jeśli więc dojechaliśmy do wejścia doliny publicznym transportem, musimy tak zaplanować czas, żeby zdążyć na ostatni powrotny autobus do miasta.

Od świtu do zmierzchu

Spacer dolinami jest to dobry pomysł na rodzinną wycieczkę albo szkolne kolonie. Zwykle już na pierwszym samodzielnym wyjeździe mamy zamiar zdobyć jakiś szczyt. Prawdziwe planowanie zaczyna się właśnie wtedy – pokonanie trasy na szczyt i z powrotem znacznie wydłuży nam czas wycieczki. Jakim czasem dysponujemy? Od świtu do zmierzchu – tak długo są „otwarte” szlaki, w polskich górach wędrowanie po zmroku jest zakazane. Mamy więc długość dnia, który jest różny, o różnych porach roku. We wrześniu dzień jest całkiem długi – ale trzeba pamiętać, że słońce w górach zachodzi (a precyzyjniej chowa się) trochę szybciej. Poza tym kwestia powrotu ostatnim busem w opcji podróży bez własnego auta, też jest pewnym ograniczeniem. Musimy tak zaplanować czas, by mieć go wystarczająco dużo na spokojny powrót. Jak go liczymy? Korzystając z mapy, na której opisane są szlaki wraz z czasami przejść. Czasy wejścia i zejścia są różne, należy je też zsumować, ponieważ podzielone są na odcinki. Oprócz zsumowania wszystkich podanych minut między kolejnymi punktami trasy, dodajmy trochę „zapasu” na przerwy – na jedzenie, odpoczynek, zdjęcia widoku na szczycie. Precyzyjne planowanie jest ważne zwłaszcza gdy planujemy długą trasę. Dobrze mieć orientację, ile zajmie nam cała wycieczka możemy się pokusić nawet o uwzględnienie czasu na dojazd do szlaku, czy wejścia doliny. Wtedy będziemy wiedzieli, o której najlepiej wyjść z domu, by zrealizować swój ambitny plan. Jeszcze jedno: czas przejść podany na mapach czy w przewodnikach, to czas orientacyjny liczony w porze letniej. Pierwszego dnia wybierzmy łatwiejszy czy krótszy szlak i sprawdźmy jak się ma nasze tempo, do czasu podanego na mapie.

Oceń możliwości swoje i grupy

Jeśli to nasz pierwszy wyjazd w góry, a w ciągu roku jesteśmy aktywni fizycznie weekendowo (albo rzadziej), nie stawiajmy sobie zbyt wysokiej poprzeczki. Zwłaszcza – w pierwsze dni. Zaplanujmy najpierw dwie, trzy krótkie wycieczki. Zaaklimatyzujmy się, rozgrzejmy mięśnie – jeśli się na starcie sforsujemy, odbierzemy sobie całą przyjemność wyjazdu. Jeśli chcemy pójść na trudniejszą wycieczkę na szczyt o znacznej wysokości, albo naprawdę długą i wymagającą kondycyjnie trasę – to zaplanujmy ją tak, by w razie zmęczenia móc wrócić wcześniej. Chodzi o to, by mieć kilka wariantów powrotu i móc skrócić trasę wcześniejszym zejściem innym szlakiem. Taka alternatywa przyda się też, gdy nagle zmieni się pogoda lub idziemy większą grupą, której możliwości nie znamy. Przy tej okazji można wspomnieć, że planując wyjście w góry, musimy dostosować trudność trasy do możliwości każdego uczestnika wycieczki. Jeśli w grupie są dzieci, musimy to uwzględnić.

Żelazna zasada

Jedną z uniwersalnych, żelaznych zasad w górach, jest reguła: Im wcześniej, tym lepiej. Wcześniejsze wyjście w góry ma różne zalety – daje nam komfort, gdy np. się zmęczymy, pogorszy nam się samopoczucie, mamy zapas czasu i możemy trochę zwolnić tempo. Poza tym zwykle w górach pogoda psuje się w drugiej części dnia. Jeśli miałoby padać, jest szansa, że będzie padać w drugiej części dnia i deszcz lub burza nie zastaną nas na szczycie.